Otizm erken uyarı semptomlarını yakalamak için evde uygulanabilecek testler
Otizm tanısı genelde 3 yaşından itibaren kesin olarak konmaktadır diye yaygın olarak bilinmekte ise de, yapılan çalışmalar otizmin 18 aydan itibaren tanınmasını olası kılmıştır. Hatta deneyimli bir göz daha erken de bu konudaki şüpheyi ortaya koyabilir. Otizmin erken uyarı işaretlerinden birinin bile ortaya çıkması çocuğun bu alanda uzman kişilerce değerlendirilmesini gerektirir.
Yurt dışında rutin çocuk doktoru kontrollerinde çocuğun genel gelişimi ve sosyal gelişimi ile ilgili de konuşulur. Her çocuğun ayına uygun zorunlu rutin kontrolleri yapılırken özellikle çocuk doktoruna fikir verebilmesi açısından şüpheli durumlarda uygulanmak üzere anket formları uygulanmaktadır. Ben Almanya’da bu amaçla kullanılan formları fikir verebilmesi açısından sizlerle paylaşmak istedim. Bu formları doldurarak bebeğinizde endişe etmenizi gerektirebilecek bir sorun olup olmadığı ile ilgili kabaca fikir sahibi olabilirsiniz.
Aşağıdaki tablolarda verilen aya uygun otizm erken uyarı belirtileri otistik çocuklarda her zaman var olmak zorunda değildir. Diğer yönden de bazılarının var olması kesin otizm kanıtı değildir. Bu belirtiler var olduğunda sadece otizm şüphesi doğurur.
Genel Değerlendirme Puanları
Erken çocukluk otizmi olarak tanımlanabilecek yaygın gelişimsel bozukluk olası tanısı için;
40 ve üzeri yüksek olasılıkla tanı alır.
20 ile 40 arasında bu konuda uzman birinden görüş almanız önerilir.
20 ve altı yüksek olasılıkla tanı almaz, normaldir.
Genel Değerlendirme Puanları
Erken çocukluk otizmi olarak tanımlanabilecek yaygın gelişimsel bozukluk olası tanısı için;
50 ve üzeri yüksek olasılıkla tanı alır.
20 ile 50 arasında bu konuda uzman birinden görüş almanız önerilir.
20 ve altı yüksek olasılıkla tanı almaz, normaldir.
Genel Değerlendirme Puanları
Erken çocukluk otizmi olarak tanımlanabilecek yaygın gelişimsel bozukluk olası tanısı için;
65 ve üzeri yüksek olasılıkla tanı alır.
30 ile 65 arasında bu konuda uzman birinden görüş almanız önerilir.
30 ve altı yüksek olasılıkla tanı almaz, normaldir.
Bu anket formlarının sadece belirli ay dönemleri için olmasının nedeni daha önce de bahsettiği gibi Almanya’da belirli ay dönemlerinde zorunlu kılınan çocuk doktoru görüşmesinde kullanılmak üzere hazırlanmış olmasıdır. Daha genel bir yaklaşımla kullanılabilecek diğer bir form ise otizm ön değerlendirme ölçeğidir.
Otizm Öndeğerlendirme Ölçeği
1) Çocuğunuz gözünüze 1-2 saniyeden fazla süre bakar mı? Evet/Hayır
2) Çocuğunuz istediği bir şeyi göstermek için işaret parmağını kullanır mı? Evet/Hayır
3) Çocuğunuz size göstermek, paylaşmak üzere nesneleri size getirir mi? Evet/Hayır
4) Çocuğunuz isteklerini sözlü olarak anlatabilir mi? Evet/Hayır
5) Çocuğunuz çevresindeki kişilerin ona ne demek istediğini anlayabiliyor mu? Evet/Hayır
6) Çocuğunuzun konuşması (eğer varsa) yaşıtlarının ki gibi midir? Evet/Hayır
7) Çocuğunuz gördüğü ya da sizin istediğiniz hareketleri taklit edebilir mi? Evet/Hayır
8) Çocuğunuz evcilik türü oyunlar oynar mı? Evet/Hayır
9) Çocuğunuz diğer çocuklarla ilgilenir, onlarla birlikte olmak ister mi? Evet/Hayır
10) Çocuğunuzun “tanıdığı kişi”, “yabancı kişi” ayırımı yapar mı? Evet/Hayır
11) Çocuğunuz yeni durumlarla ilgilenir, merak eder mi? Evet/Hayır
12) Çocuğunuzun davranışlarının anlamını çözmek çoğunlukla mümkün müdür? Evet/Hayır
* Soruların çoğuna “hayır” yanıtını verdiyseniz bir uzmanla görüşmenizde yarar olabilir.
Hangi anket formu uygulanmış olursa olunsun, eğer bu konuda bir şüphe uyanırsa vakit kaybetmeden bir Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanına başvurarak görüş alınmalıdır. Bu belirtilerin önemi, şüpheli çocukları mümkün olduğunca erken yakalamak ve değerlendirmektir. Bu çocukların erken dönemde tanınması ve uygun eğitime başlanması, hastalığın gidişatı ve ilerleyen dönemlerde karşılaşılabilecek problemlerin en aza indirgenmesi açısından çok önemlidir. Bu şansı çocuklarımıza vermek ise bizim sorumluluğumuzdur.
Mutlu günler dilerim.
